قنوات بلده و میراثی از قرن‌ها وقف
تاریخ انتشار: ۱۵ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۵۲۴۰۷
ایسنا/خراسان جنوبی مجموعه میراث جهانی قنوات بلده نشانه‌ای از نبوغ بشری در استحصال و مدیریت سنتی آب است.
استفاده از قنات برای آب‌رسانی در ایران به هزاره اول پیش از میلاد بازمی‌گردد. به واسطه کم بودن میزان بارندگی در ایران، ساخت قنات به کشاورزان این امکان را داد تا در زمانی که آب‌های سطحی در دسترس نیستند، آب چشمه‌های زیرزمینی را از طریق کانال‌های زیرزمینی از کوهپایه‌ها به سطح بیاورند و برای استفاده روزمره و کشاورزی استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایسنا، قنات بلده، یکی از قدیمی‌ترین قنات‌های ایران در استان خراسان جنوبی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارد. این قنات امروزه نیز فعال است و علاوه بر تامین بخش مهمی از آب موردنیاز زمین‌های کشاورزی، از مکان‌های دیدنی شهر فردوس نیز محسوب می‌شود؛ فردوس شهری تاریخی است که قدمت آن بر اساس برخی اسناد به هزاره سوم پیش از میلاد بازمی‌گردد.
مجموعه قنوات بلده فردوس از مجموعه ۱۱ قنات ایرانی در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی مورخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۵ در استانبول ترکیه به عنوان بیستمین اثر ایران در حافظه میراث جهانی ثبت شد.
قنات بلده در ظاهر، یک سازه آبی سنتی محسوب می‌شود؛ اما دانش فنی خاص به کار رفته در طراحی آن، سبب شده است که این قنات تا به امروز پابرجا باقی بماند و مردم شهر فردوس از آن برای آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی خود بهره‌برداری کنند. این قنات با جمع‌آوری آب‌های سطحی از دره‌های اطراف، شبکه پیچیده آب‌رسانی را طراحی می‌کند. در گذشته آب این قنات را در آب انبارها ذخیره می‌کردند تا خاک آن ته‌نشین شود و از آن به‌عنوان منبعی برای تامین آب مصرفی شهر فردوس استفاده می‌شد.
قنات بلده همچون بسیاری قنات‌های دیگر در مناطق کویری دارای آب‌انبار و پایاب است. بناهای ساخته شده روی مخزن یا حوض آب در مناطق گرم و خشک طاق گنبدی یا قوسی شکل دارند و به‌طور معمول، چند درب که به راه‌پله‌ای می‌رسند نیز برای رسیدن به این مخزن‌ها در نظر گرفته شده‌اند.
در نزدیکی پایاب و آب‌انبار قنات بلده، بناهایی دیده می‌شوند که به «مردخانه» یا «نشین بند» نیز شهرت داشتند. این بناها محلی برای استراحت و نشستن بودند که فقط مردان به آن رفت‌وآمد می‌کردند. برای پنجره‌های مردخانه قنات بلده از «کول» چاه استفاده شده است. کول، سازه‌ای تخم‌مرغی یا لوزی شکل است که از مخلوط سیمان و آب درست می‌شود و برای جلوگیری از ریزش چاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شاید به جرات بتوان گفت بخش اعظمی از فعالیت‌های فرهنگی، معنوی و مذهبی در شهر تاریخی فردوس(تون) وابسته به مجموعه قنوات بلده بوده است تا جایی که مردمان خیر این شهر در طول تاریخ ارزشمندترین ثروت خود که حق آبه از این آب عظیم بوده را وقف این فعالیت‌ها می‌کردند تا همواره در زمان جاری باشند.
بالغ بر نیمی از کل ۷۲۰۰ فنجان این آب، وقف بر مسائل فرهنگی ـ معنوی است. این ثروت موجب رونق، گسترش و ترویج فرهنگ غنی اسلامی شده و حتی پایداری کالبدی بسیاری از تکیه‌ها و مساجد شهر را متضمن بوده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی اجلاس کمیته میراث جهانی فهرست میراث جهانی یونسکو قنات بلده شرق باشکوه استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها نوروز 1402 كرمانشاه نوروز اخبار اجتماعی خوزستان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها میراث جهانی قنوات بلده قنات بلده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۵۲۴۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نیاز ضرروی ۱۰۰رشته قنات در خراسان شمالی به مرمت
ایسنا/خراسان شمالی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از نیاز ضروری ۱۰۰ رشته قنات به مرمت در این استان خبر داد.
سامان محمدی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۵۳ رشته قنات در این استان وجود دارد که ۵۰ رشته از این تعداد در سالی مالی ۱۴۰۱ به طول ۵۰ کیلومتر احیا و مرمت شدند.
به گفته وی، برای مرمت و احیای این رشته ۲۳ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است.
محمدی افزود: در سال مالی ۱۴۰۲ نیز ۳۰ رشته قنات با طول ۱۵ کیلومتر در دست مرمت و احیا است. برای مرمت این تعداد از قنات‌ها ۱۳.۵ میلیارد تومان هزینه خواهد شد و مرمت آنها تا سه ماه آینده به پایان می‌رسد.
این مقام مسئول بیان کرد: علاوه بر خشکسالی که موجب کاهش دبی آب‌های قنات‌های این استان شده، سیلاب نیز از دیگر چالش‌های مهم پیش روی ما است، بطوری‌که سیلاب‌های جاری شده سبب بروز خسارت به قنات‌ها می‌شود که به دنبال آن باید امر لایروبی صورت گیرد. لایروبی هر رشته قنات به حدود ۳۰۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: به طور متوسط از قنات‌های کوچک ۵۰ تا ۶۰ خانوار و از قنات‌های بزرگ ۳۰۰ تا ۴۰۰ خانوار بهره‌مند می‌شوند.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است